هیچ محصولی یافت نشد!
مواد معدنی
به مواد معدنی در اصطلاح ابزار بدن گفته می‌شود، چون برای تمام فعالیت‌های بیوشیمیایی مانند تولید آنزیم‌ها، هورمون‌ها، تولید انرژی و به‌طورکلی برای فعالیت تمام بخش‌های بدن مورداستفاده قرار می‌گیرند. مواد معدنی مورد نیاز بدن، انواع مختلفی دارند که هرکدام از آن‌ها نقشی مهم در بدن ایفا می‌کنند. مواد معدنی علاوه بر تأثیراتی که بر روی رشد انسان دارند؛ بر روی سوخت‌وساز، خون‌سازی، عملکرد سیستم عصبی و همچنین حفاظت از استخوان‌ها و دندان‌ها، انقباض عضلانی، نیز تأثیرگذارند. ازاین‌رو هر شخص برای تضمین سلامت خود باید مواد معدنی را به میزان کافی مصرف نماید. ما اغلب مواد معدنی مورد نیاز بدن را به دودسته مواد معدنی اصلی و مواد معدنی فرعی تقسیم می‌کنیم. مواد معدنی اصلی آن‌هایی هستند که به مقدار زیاد در بدن وجود دارند اما مواد معدنی فرعی یا کم‌نیاز هم نقش مفیدی در بدن ندارند و سبب اختلالات بسیاری ازجمله اختلالات ژنتیکی می‌شوند.
پزشک برای تشخیص دقیق این مشکل (کمبود مواد معدنی) یک یا دو روش تشخیصی را انجام خواهد داد:
- معاینه‌ی بالینی
- بررسی رژیم غذایی و عادت‌های تغذیه‌ای فرد
- گرفتن سابقه‌ی پزشکی بیمار، شامل علایم و سابقه‌ی خانوادگی بیماری
- آزمایش خون مانند آزمایش خون کامل و اندازه‌گیری الکترولیت‌ها یا مواد معدنی خون
و دیگر آزمایش‌ها برای شناخت مشکلات زمینه‌ای و نهفته .
علایم کمبود مواد معدنی بسته به نوع آن ماده متفاوت است، علایم و نشانه‌های معمول عبارتند از:
- اسهال
- عدم تمرکز
- بی اشتهایی
- گرفتگی عضلات
- ضعف و خستگی
- ضربان قلب نامنظم
- حالت تهوع و استفراغ
- یبوست، نفخ و درد شکمی
- کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن
- رشد اجتماعی و ذهنی کند در کودکان
- بی حسی و خواب رفتن و گزگز دست و پا
فرد ممکن است یک یا چند عدد از این علایم را نشان دهد، شدت این علایم در افراد مختلف متفاوت است. برخی علائم ممکن است شدید نبوده و بنابراین تشخیص داده نشوند.
اگر به مدت طولانی احساس ضعف و خستگی می‌کنید و یا از تمرکز کافی برخوردار نیستید حتما با پزشک خود مشورت کنید. این علایم ممکن است نشانه‌ی کمبود مواد معدنی و یا دیگر بیماری‌ها باشد.
این‌ها مواد معدنی مورد نیاز بدن هستند که شامل:
کلسیم: بیش از نود درصد کلسیم در درون دندان‌ها، استخوان‌ها و ناخن‌ها ذخیره‌شده است و الباقی در ترشحات هورمون‌ها و عملکرد عضلانی و عروق خونی دخالت دارند. ماست، شیر، دوغ، پنیر، سبزی‌ها برگ سبز مواد غذایی سرشار از کلسیم هستند.
منیزیم: منیزیم یکی دیگر از مواد معدنی مورد نیاز بدن است که بیش از سیصد واکنش شیمیایی در بدن توسط آن انجام می‌شود. این ماده‌ی معدنی به شکل طبیعی در مواد غذایی و همچنین آب وجود دارد. منیزیم بر روی عملکرد عضلات بدن، اعصاب، تقویت استخوان‌ها نقشی مؤثر دارد. شما می‌توانید با خوردن سبوس گندم، غلات، سبزی‌ها برگ سبز، لبنیات، دانه‌ی سویا، سیب‌زمینی و همچنین بادام، بادام‌هندی منیزیم موردنیاز بدن خود را تأمین کنید.
فسفر: فسفر هم از مواد معدنی مورد نیاز بدن است که در کنترل فشارخون و کاهش سنگ کلیه نقشی مؤثر دارد. این ماده‌ی معدنی همچنین سبب استحکام استخوان‌ها شده و بر روی عملکرد طبیعی خون تأثیرگذار است. فرآورده‌های لبنی، گوشت، تخم‌مرغ، نخود، نان ازجمله مواد غذایی حاوی فسفر هستند.
پتاسیم: پتاسیم در بدن شادابی به وجود می‌آورد و فشارخون بالا را کنترل می‌کند. این ماده‌ی معدنی همچنین میزان ابتلا به سکته‌ی مغزی را کاهش می‌دهد و در مواد غذایی چون رب گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، حبوبات، برگ چغندر، بادمجان، آلو، ماهی، موز، ماست، شیر یافت می‌شود.
سدیم: سدیم مقدار مایعات بدن را متعادل نگه می‌دارد و در غذاهای حاوی نمک و غذاهای فرآوری شده یافت می‌شود.
گوگرد: این ماده نقشی مهم در حفاظت از سلول‌های بدن دارد و بر روی فعالیت‌های مغز، پوست، مو و ناخن مؤثر است. برای تأمین میزان فسفر لازم برای بدن می‌توان از ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات خشک، کلم، گوشت، شیر، بادام، گردو استفاده کرد.
بدن انسان برای فعالیت‌های بیوشیمیایی و متابولیسم به دسته‌ای از مواد معدنی که به کم‌نیاز مشهورند؛ نیازمند است.
آهن: بدن ما انسان‌ها برای رشد سلولی و انتقال اکسیژن به آهن نیازمند است. دو نوع آهن در مواد غذایی وجود دارد. دسته‌ی اول در مواد غذایی چون گوشت قرمز، ماهی و ماکیان و دسته‌ی دوم در خوراکی‌های گیاهی چون عدس و لوبیا وجود دارند.
مس: مس به تولید آهن در بدن کمک می‌کند. مواد غذایی حاوی مس عبارت‌اند از غذاهای دریایی، غلات، بادام، فندق و گردو.
روی: این ماده‌ی معدنی در مواد غذایی چون گوشت قرمز، غلات صبحانه‌ی غنی‌شده و گروهی از غذاهای دریایی یافت می‌شود. این ماده‌ی معدنی بر روی عملکرد سیستم ایمنی و سیستم عصبی تأثیرگذار است.
منگنز: منگنز به تولید برخی از آنزیم‌ها کمک کرده و بر روی تشکیل استخوان‌ها نقشی مهم دارد. این ماده‌ی معدنی نیز در مواد غذایی چون حبوبات به‌ویژه لوبیا، آجیل، غلات کامل، چای و … وجود دارد.
کروم: این ماده معدنی به کنترل قند خون کمک می‌کند و در مواد غذایی چون غلات صبحانه، ماهی، گوشت پرندگان، گوشت قرمز، کلم برو کلی و سیب‌زمینی وجود دارد.
سلنیوم: این ماده از سلول‌های بدن محافظت می‌کند و هورمون‌های تیروئیدی را تحت کنترل خود درمی‌آورد؛ و در دل، جگر و سیرابی، لبنیات، غذاهای دریایی وجود دارد.
ید: ید هورمون‌های تیروئید را تولید می‌کند و در غذاهای دریایی، لبنیات، غذاهای فرآوری شده و همچنین نمک یددار یافت می‌شود.
کمبود برخی از مواد معدنی تنها با تغییر رژیم غذایی جبران نخواهد شد و فرد مجبور به مصرف مکمل‌های مواد معدنی و مولتی ویتامین‌هاست.
این مواد به تنهایی و یا به همراه دیگر مکمل‌ها مصرف می‌شوند تا بدن آن‌ها را جذب کرده و مورد استفاده قرار دهد. برای مثال ویتامین دی معمولاً به همراه کلسیم مصرف می‌شود.
پزشک مقدار و مدت زمان مصرف مکمل را تعیین خواهد کرد. فرد باید توصیه‌های پزشک را به درستی رعایت کند، چرا که مصرف بیش از اندازه‌ی این مواد ممکن است به بدن آسیب بزند.
