قبل از شروع به توضیحات، می خواستم به شما اطلاع دهم که موخوره مو دارای نام علمی Trichoptilosis است که به یونانی tricho به معنی مو و ptilosis درلاتین به معنی قرارگرفتن پر می باشد. موخوره وقتی رخ میدهد که ساقه های موی شما خشک می شود و شکاف هایی طولی درمو ایجاد می شود که مو شما را دو شاخه یا چند شاخه میکند. این آسیب می تواند درانواع موها دیده شود. ساده ترین راه برای از بین بردن موخوره مو، کوتاه کردن آنها است.

اگر چه این عارضه ممکن است برای هر کسی رخ دهد، اما بر طبق تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۵ انجام گرفت، نژاد آفریقایی به دلیل داشتن موهای فر بیشتر از دیگر نژادها به آن مبتلا می‌شوند. دلیل این موضوع قرار گرفتن ساقه مو به شکل بیضی و بر روی همدیگر است.

همچنین زنانی که به سن یائسگی نزدیک می‌شوند، بیشتر شاهد دوشاخه شدن موهایشان هستند. در واقع با پایین آمدن سطح استروژن، روغن‌های طبیعی تولید شده در پوست سر کاهش می یابد. در این مواقع ممکن است موها خشک شده و احتمال شکسته شدن و بروز موخوره در آنها بیشتر ‌شود.

نبود آمینواسید (متیونین و سیستئین) کافی در موها موجب شکننده شدن بافت موها می گردد و انتهای مو به آسانی دوشاخه شده و می‎شکند. حرارت و تحریک مواد شیمیایی نیز به موها آسیب می ‏رسانند. استفاده روزانه از اتوی مو و سشوار همچنین رنگ کردن موها بدون هیچ زمان استراحتی، رطوبت و آب زیر کوتیکول موها را به حباب ‏هایی تبدیل می‏ کند که باعث خشک و شکننده شدن و حتی مرگ سلول‎های مو می‏ شوند. کمبود رطوبت لازم در موها را می ‏توان با استفاده از شامپو و لوسیون‏ های مخصوص برطرف نمود.به طور کلی هر عاملی که باعث آسیب به لایه های کوتیکول ساقه مو شود، منجره به ضعیف شدن و شکستگی و در نهایت موخوره خواهد شد. در ادامه به عواملی که باعث این آسیب می شوند اشاره می کنیم:

متخصصان پوست و مو، استفاده ی بیش از حد از دستگاه های حرارتی مانند سشوار و اتوی مو را علت اصلی بروز موخوره می دانند. ممکن است در ظاهر متوجه آسیبی که به موهای خود می زنید نباشید، اما در واقع رطوبت و مواد مغذی موهایتان رفته رفته از بین می روند.

اشتباه دیگری که ممکن است مرتکب شوید، نزدیک کردن بیش از حد و تماس مستقیم سشوار با ساقه ی موها است. این کار هم باعث خشکی و شکنندگی موها می شود. بهتر است از متمرکز کننده ی باد سشوار استفاده کنید تا چند سانتی‌متر بین موها و بدنه ی فلزی داغ سشوار فاصله ایجاد کند.

دستگاه های حرارتی چگونه به ساختار موها آسیب می زنند؟

دمای بالای این دستگاه های حرارتی، پروتئین موجود در ساختار ساقه ی موی شما را تخریب کرده و باعث خشکی و شکنندگی آن ها می شود. ساختار مو تحمل حرارت بالا را ندارد. پس بهتر است پیش از استفاده از سشوار یا اتوی مو، مقدار مناسبی محافظ حرارتی مو به ساقه ی موهای خود بزنید. محافظ حرارتی مو، یک لایه ی محافظ بین موی شما و وسیله گرمایشی ایجاد می کند و به این ترتیب ساختار مو رطوبت کمتری از دست می دهد.

ترکیبات موجود در شامپوها، چربی طبیعی مو را در خود حل کرده و از بین می برند. به همین دلیل اگر بیش از اندازه موهایتان را با شامپو بشویید، در مدت کوتاهی خشک و شکننده می شوند و شرایط برای ایجاد موخوره فراهم می شود.
هرچه موها چربی و آب بیشتری از دست داده و خشک تر شود، بیشتر گره می خورد. در این حالت وقتی می خواهید گره های موی خود را باز کنید به آن ها کشش و استرس وارد می شود. به این ترتیب شکنندگی موها شدت می یابد و موخوره ها بیشتر می شوند.

موخوره مو یک عارضه طبیعی مو است و تنها راه کنترل آن و پیشگیری استفاده از ویتامین ها و لوسیون های و مراقبتهایی است که در بالا ذکر شد. با مراجعه به پزشک متخصص پوست و انجام آزمایشهای مقدماتی می شود از کمبودها ی بدن شما آگاه شد و مکملهای دارویی و غذایی تجویز کرد و همچنین همراه با رشد تکنولوژی می توان با بهترین ماسکها و روشها درمانی آشنا شد.

نوع موی شما تعیین می کند که چند مرتبه در هفته می توانید از شامپو استفاده کنید.

موهای چرب: اگر موهای چربی دارید، احتمالاً مجبورید هر روز آنها را با شامپو بشویید. برای این که رطوبت و چربی لازم برای سلامت موهایتان حفظ شود باید از شامپوی مخصوص موهای چرب استفاده کنید. شامپوی مخصوص موهای چرب، چربی اضافی موی شما را می گیرد و موهایتان را حجیم تر نشان می دهد.

موهای معمولی: اگر پوست سر شما چربی نرمال دارد، می توانید دو تا سه بار در هفته موهایتان را بشویید.

موهای خشک: در صورتی که موهای خشک و شکننده دارید، باید هفته ای یک بار موهایتان را با شامپوی مخصوص موهای خشک بشویید.

یکی از بهترین راه کار ها برای جلوگیری از موخوره استفاده از شامپوی مناسب است.

چنگ زدن موها هنگام شست و شو به ساقه ی مو آسیب می زند. سعی کنید هنگام شست و شو به آرامی و ملایمت این کار را انجام دهید تا ساختار ساقه ی مو در معرض اصطکاک و تنش فیزیکی قرار نگیرد.
معمولا ریشه ها چرب تر و کثیف تر هستند. پس بهتر است شست و شو را از کف سر شروع کنید. مقدار مناسبی شامپو به ریشه ی موها بزنید و آن را روی پوست سر ماساژ دهید تا کف شامپو به ساقه ی موها برسد. در نهایت می توانید از نرم کننده ها و سرم های تقویت کننده ی مو استفاده کنید.

اگر برای خشک کردن موهایتان از حوله استفاده می کنید، این کار را با ملایت و آرامی انجام دهید. حرکات سریع و خشن حوله روی موها باعث ایجاد اصطکاک شده و به مو آسیب می رساند. در نهایت، تکرار این وضعیت منجر به گره خوردن موها و ایجاد موخوره می شود.
تا جایی که ممکن است از سشوار استفاده نکنید و اجازه دهید رطوبت موها خود به خود خشک شود. بهترین روش برای خشک کردن موها با حوله این است که آن را دور سر خود ببندید تا رطوبت به آرامی جذب حوله شود.

موها در حالت خیس، حالت ارتجاعی پیدا می کنند و به همین دلیل شکننده تر و آسیب پذیرترند. پس، اگر وقتی که موهایتان خیس هستند آن ها را شانه کنید آسیب می بینند. شانه کردن موهای خیس باعث پیچ و تاب و گره خوردن و در نهایت ایجاد موخوره می شود. تا جایی که ممکن است موهایتان را در حالی که خیسند شانه نکنید یا حداقل از شانه های با دندانه ی پهن استفاده کنید.

مواد شیمیایی موجود در رنگ موها، به بافت آن ها آسیب می زند و باعث شکنندگی آن ها می شود. افرادی دائما موهای خود را رنگ می کنند، بیشتر دچار موخوره می شوند. توصیه می شود بعد از هر بار رنگ کردن موها، مدتی به آن ها استراحت بدهید تا دوباره احیا شوند. کوتاه کردن موها، استفاده از نرم کننده ها، ماسک ها و سرم های مخصوص موهای رنگ شده و همین طور روغن های مغذی مثل روغن نارگیل و آرگان به سلامت موها کمک بسیاری می کند.

موخوره به شکل های مختلفی ایجاد می شود مانند: دو شاخه – سه شاخه – به شکل پر – درختی– گره ای – ناقص–نقاط سفید و ….

• موخوره دو شاخه

نوع دو شاخه ساده ترین نوع است که بسیار شایع می باشد. که انتهای مو به شکل Y در می آید. این نوع موخوره به آسانی قابل مشاهده و تشخیص است. شروع آسیب های اولیه موها با این شکل از موخوره نمایان می شود. پس از کوتاه کردن موها (چند سانتی متر) مراقبت های توصیه شده را انجام دهید.

• موخوره سه شاخه

انتهای موها در این شرایط به شکل چنگال در می آید. این حالت یک مرحله وخیم تر از نوع  دو شاخه است. وضعیت موخوره سه شاخه علاوه بر خشکی و حرارت به دلیل کمبود آب و رطوبت نیز به وجود می آید. هنگامی که کوتیکول مو ضعیف شده و ظاهر آن سه شاخه می شود.

• موخوره به شکل پر

همان طور که از نام آن مشخص است در این نوع انتهای مو مانند پر شاخه شاخه می شود. بیشتر مواقع بر اثر رنگ کردن بیش از حد موها و برخی مدل های کوتاهی این وضعیت پیش می آید. همچنین مراقبت نکردن از تمیزی موها باعث شدت گرفتن آن شده و به این شکل در می آید.

• موخوره درختی

نور خورشید موها را به این روز می اندازد. در این حالت یک طرف ساقه مو (کوتیکول) به طور کامل آسیب دیده است. وقتی که موها را پوش می دهید دقیقا همین لطمه را به موها وارد می کنید.

• موخوره گره ای

این حالت به شکلی ایجاد می شود که ظاهری مشابه گره خوردگی دارد اما واقعا گره نیست. حرارت و دستکاری های فیزیکی موجب به وجود آمدن آن می شود. اگر مراقبت های لازم برای جلوگیری از آن انجام نشود تعداد گره ها در طول ساقه مو بیشتر می شود و آسیب های دیگری به وجود می آورد.

• موخوره ناقص

بستن دم اسبی مو و کشیده شدن بیش از حد آن به ساقه موها صدمه می زند و ساختار آن را مختل می کند. این نوع عارضه مو ممکن است در هر ناحیه از کوتیکول تشکیل شود و جای مشخصی ندارد. باید توجه داشت که در هر نقطه از ساقه مو که ظاهر شود نشان دهنده تضعیف کوتیکول در آن ناحیه می باشد با این حال مو در برابر دو شاخه شدن مقاومت می کند.

• موخوره نقاط سفید

خطرناک ترین نوع موخوره “نقاط سفید” است که به دلیل سوختگی موها بر اثر مواد شیمیایی بروز می کند. تا جایی که امکان دارد به موهای خود استراحت دهید تا بهبود یابد.

• هنگام بیرون رفتن از سرم های ضد آفتاب، روسری و یا کلاه استفاده کنید.
• هر زمان که ممکن است موها را در آب ملایم بشویید.
• برای جلوگیری از اصطکاک شدید هنگام خواب از بالش ساتن یا نخی خوب استفاده کنید.
• به طور منظم از شامپو ملایم و نرم کننده های طبیعی استفاده کنید.
• شامپو، ماسک مو و سرم موی خود را از محصولات با کیفیت که سولفات کمتری دارند انتخاب کنید.
• موهای خود را با حوله خشک کنید اما به آرامی و در صورت امکان از گرما و مواد شیمیایی خودداری کنید.
• اگر عادت به رنگ کردن مکرر موهای خود دارید از رنگ های با امونیاک کمتر استفاده کنید. چندماهی بین هردو دوره رنگ فاصله بدهید و از سرم ها و روغن های تقویت کننده ساقه مو استفاده کنین. ترجیحا از دکلره کردن موی خود بپرهیزید.