شناخت نوع پوست و طراحی یک روتین مراقبت از پوست اساس روش های مراقبت از پوست را تشکیل میدهند. تقریباً بیشتر ما با انواع پوست آشنا هستیم و روتینهای مراقبت از پوست نیز به لطف شبکههای اجتماعی معروف شدهاند.
انواع پوست شامل معمولی، خشک، چرب و مختلط میشود. نوع پوست هر فرد توسط عوامل ژنتیکی تعیین میشود و قابل تغییر نیست. مواردی مانند لکهها، آکنه، حساس شدن و خطوط پوست را مشکلات یا شرایط پوستی مینامیم. این مشکلات را میتوان تا حد چشمگیری مدیریت یا حتی درمان کرد.
اولین گام برای مراقبت موثر از پوست، شناخت انواع پوست و ویژگیهای آنهاست. با یک آزمایش ساده میتوانید نوع پوستتان را تشخیص دهید. برای این کار، مراحل زیر را دنبال کنید.
قدم اول: ابتدا پوستتان را با پاککنندههای ملایم کاملا تمیز کنید. هرگونه آرایش، چربی یا گرد و غبار را از صورت خود پاک کنید.
قدم دوم: پوستتان را با حولهای نرم (بهطوری که آن را بهآرامی روی پوست خود بگذارید و بردارید) خشک کنید. از مصرف هرگونه مرطوب کننده یا سرم اجتناب کنید. اجازه دهید پوست شما به حالت طبیعیِ خود برگردد.
قدم سوم: یک ساعت صبر کنید. در طول این مدت به صورت خود دست نزنید (در برابر هرگونه وسوسه مقاومت کنید). بعد از یک ساعت، از نزدیک به پوست خود نگاه کرده و به کیفیت آن توجه کنید.
- خشک: احساس خارش و کشیدگی و پوستهپوسته شدن روی صورت
- چرب: احساس چربی و درخشش بهویژه در ناحیه T صورت
- مختلط: چرب در ناحیه T و معمولی یا خشک روی گونه و فک
- معمولی: بهترین حالت که در آن پوست نه خشک است و نه چرب
- حساس: پوست گاهی قرمز، دچار خارش و ملتهب میشود
به علت فعالیت بالای غدههای چربی در نوجوانان و افراد زیر ۲۰ سال، پوست این افراد معمولا بیشتر چرب است. افراد از اواخر دهه ۲۰ تا اوایل دهه ۳۰ زندگی خود معمولا دارای پوست مختلط هستند.
از اواخر دهه ۳۰ زندگی به بعد، پوست به سمت خشکتر شدن میرود؛ زیرا با بالا رفتن سن، پوست توانایی تولید چربی و حفظ رطوبت را از دست میدهد. البته این موضوع یک قانون قطعی و دقیق نیست.
اکنون که متوجه شدید چگونه باید نوع پوست خود را تشخیص دهید، زمان آن رسیده است تا در مورد خصوصیات انواع پوست بیشتر بدانید تا بهترین روش را برای مراقبتهای پوستی خود انتخاب کنید.
پوست خشک
نحوه تشخیص
اگر پوست شما در تمام طول سال، بهخصوص بعد از شستوشو، حالت کشیدگی و خارش داشته باشد یا هرگز احساس رطوبت کافی روی پوست خود نداشته باشید، نوع پوست شما خشک است. در این صورت، ممکن است حالت پوستهپوسته شدن را هم روی پوست خود تجربه کنید. برای مثال، زمانیکه ناخن خود را روی پوستتان میکشید پوستههای ریز شروع به ریختن میکند.
توجه به این نکته نیز مهم است که بین پوست خشک و پوست دِهیدراته تفاوت وجود دارد. پوست خشک، یکی از انواع پوست است که به علت فقدان تولید چربی به وجود میآید اما پوست دِهیدراته به دلیل کمبود آب، شرایط آب و هوایی، عوامل محیطی یا ننوشیدن آب کافی، یک وضعیت موقت پوستی است.
علل خشک بودن پوست
- پوست شما از نظر ژنتیکی مستعد تولید چربی یا سبوم کمتری است.
- فقدان توازن هورمونی
- آبوهوای خشک
- استفاده از وسایل گرمایشی با دمای بالا در فصلهای سرد
- حمام و دوش آب گرم
- مصرف دارو
- بالا رفتن سن (با بالا رفتن سن تغییرات متابولیکی باعث میشود که پوست خشکتر و نازکتر شود).
موارد منعشده
مصرف محصولات حاوی الکل و سولفات که میتوانند باعث از بین رفتن چربیهای طبیعی پوست شوند. سعی کنید از دوش آب داغ کمتر استفاده کنید؛ زیرا باعث از بین رفتن رطوبت پوست میشود.
پوست چرب
نحوه تشخیص
در این حالت پوست شما براق است و مقدار زیادی چربی روی صورت، بینی، شانهها و پشتتان وجود دارد. شما ممکن است بعد از ظهرها، هنگامیکه تولید چربی در اوج خود است، احساس کنید باید دوباره صورت خود را بشویید. در این حالت، منافذ پوست بزرگترند یا آسانتر مسدود میشوند و بعد از مدتی به جوش های سر سیاه یا سرسفید، جوشهای قرمز التهابی یا آکنههای کیستمانند تبدیل میشوند.
خبر خوب اینکه مطالعات نشان دادهاند که رطوبت موجود در پوست چرب مانع ظهور چینوچروک روی صورت میشود.
علل چرب بودن پوست
وقتی غدد چربی پوست شما به خاطر عوامل ژنتیکی، چربی بیشتری تولید میکنند، پوستتان چرب خواهد بود. از علل دیگر میتوان به تغییرات هورمونی، آبوهوای مرطوب یا خشک کردن بیش از حد پوست اشاره کرد. خشک کردن بیش از اندازه پوست باعث میشود پوست شما مجبور به تولید بیشتر چربی شود.
موارد منعشده
از پاککنندهها، مرطوبکنندهها و مواد آرایشی بر پایه روغن استفاده نکنید. پوست شما تنها میتواند تا مقدار مشخصی رطوبت را جذب کند و مابقی آن روی سطح پوست باقی میماند. همچنین از محصولات حاوی الکل و سولفات اجتناب کنید؛ چراکه باعث خشکی پوست میشوند.
پوست مختلط
نحوه تشخیص
پوست مختلط در ناحیه T صورت (پیشانی، بینی، چانه) چرب، دارای منافذ باز یا جوش بوده اما در قسمت گونه و فک، خشک یا معمولی است. درمان این نوع از انواع پوست میتواند مشکل باشد؛ چراکه شما باید برای رسیدن به تعادل در صورتتان به دو موضوع مختلف بپردازید.
علل مختلط بودن پوست
ژنها یا تولید بیش از حد چربی در منطقه T صورت، از عوامل مختلط بودن پوست شماست. ممکن است محصولات مورد استفاده شما یکی از علتهای فقدان تعادل پوستتان باشد. هنگامیکه در حال درمان بخشهای چرب پوست خود هستید باید مراقب قسمتهای خشک صورت هم باشید و برعکس.
موارد منعشده
از مصرف محصولات حاوی الکل که باعث خشکی زیاد پوست میشوند، خودداری کنید. همچنین نباید از محصولات ساختهشده برای کنترل چربی یا آبرسانی زیاد برای درمان کل صورت خود استفاده کنید. به دنبال محصولات جداگانه برای درمان چربی منطقه T و قسمتهای خشک صورت باشید یا چیزی که بتواند تعادل پوست را بازگرداند.
پوست معمولی
نحوه تشخیص
در این حالت پوست شما کاملا یکدست است؛ چربی، خشکی یا جوش کمی دارد و تنها گاهی ایجاد شده و سریع برطرف میشود. در واقع، پوست شما به محصولات آرایشی و بهداشتی واکنش نمیدهد و چهره شما متعادل به نظر میرسد.
علل معمولی بودن پوست
ژنها یکی از علتهای اصلی داشتن پوست معمولی هستند و البته اینکه شما آدم خوششانسی هستید.
موارد منعشده
هرچند به آسانی میتوان از پوست معمولی مراقبت کرد اما پوست معمولی یکی از اولین انواع پوست است که خیلی زود علائم پیری را نشان میدهد. هرگز استفاده از محصولات ضدپیری و آبرسان پوست را در برنامه مراقبتی پوست فراموش نکنید.
پوست حساس
نحوه تشخیص
اگر پوست شما بهسرعت تحریک شده، ملتهب است یا خارش دارد و خشک و قرمز میشود، شما دارای پوست حساس هستید. در این حالت، پوست هنگام استفاده از یک محصول جدید واکنش نشان میدهد، در گرما برافروخته میشود و هنگام اصلاح کردن نیز صورتتان جوش میزند.
افرادیکه پوست حساس دارند بهراحتی دچار آفتاب سوختگی شده و به بیماریهایی مانند اگزما و رزاسه مبتلا میشوند.
علل حساس بودن پوست
متأسفانه موارد زیادی وجود دارد که میتواند حساسیت پوست را بیشتر کند و نام بردن از یک علت مشخص کار دشواری است. البته ژنتیک و نوسانهای هورمونی به عنوان دلایل اصلی برای پوست های حساس در نظر گرفته میشوند.
آبو هوای گرم یا سرد، شرایط هوایی خشک و آب سخت میتوانند تأثیر بالایی روی پوست داشته باشند.
همچنین محصولاتی که استفاده میکنید مانند لوازم آرایشی، لوسیون، صابون و مواد شوینده میتواند حاوی مواد عطری یا مواد شیمیایی ناملایم باشند و سبب تشدید حساسیت و آلرژیهای پوستی شوند.
موارد منعشده
از مصرف محصولاتی که حاوی رایحههای مصنوعی، رنگهای سنگین و مواد شیمیایی ناملایم هستند، اجتناب کنید؛ همچنین از هر محصولی که ترکیبات آن ممکن است آلرژی یا حساسیتهای احتمالی را برانگیزاند. گاهی تنها از مواد طبیعی استفاده کنید؛ مثلا بعضی روزها از مقدار کمی روغن نارگیل برای مرطوب کردن پوستتان استفاده کنید.