آکنه یا جوش یک اختلال پوستی است که معمولا از دوران نوجوانی آغاز می شود و درصد زیادی از افراد را درگیر میکند. آکنه در افراد مختلف دلایل و راههای درمان مختلفی دارد. برای درمان جوش ابتدا باید نوع آن شناخته شود و سپس راه های درمان برای آن درنظر گرفته شود.

بطور کلی جوش به دو نوع التهابی و غیرالتهابی ایجاد می شود که هر کدام انواع مختلفی نیز دارد.

• جوش های غیر التهابی

جوشهای غیرالتهابی معمولاً ناشی از بسته‌شدن دهانه خروجیِ غدد چربی‌ساز پوست است. ترشحات چربی وقتی نمی‌تواند از دهانه مسدودشده غدد چربی‌ساز خارج شود، داخل این غدد مثل بادکنک تجمع پیدا می‌کند؛ درنتیجه این تجمع چربی در زیر پوست، جوش‌های غیرالتهابی مانند جوشهای زیرپوستی ایجاد می‌شود. جوشهای غیرالتهابی در دو نوع زیر می باشند:

• جوش سرسیاه

جوش های سر سیاه فولیکولهایی هستند که منافذ آنها باز است و از چربی و سلولهای مرده و ملانین پر شده است که با اکسید شدن آنها رنگ سیاه به خود میگیرند. زمانی که فولیکول های متصل در سطح پوست، باز شوند، جوش های سرسیاه تشکیل می شود. همچنین زمانی که کمودون ها باز هستند. علت سیاهی سر جوش، بر اثر واکنش غدد چربی با هواست و بخاطر چرک کردن یا آلودگی غدد چربی،  نیست.

• جوش سر سفید

جوش سرسفید یا Whitehead زمانی تشکیل می شود که باکتری ، سبوم و یا سلول های مرده در یکی از حفره های پوست شما به دام می افتند . جوش سر سفید بر خلاف جوش سرسیاه راهی به سطح پوست ندارد و بسته است جوش سرسفید آزار دهنده بوده و معمولا در بدترین زمان ممکن زیبایی پوست شما را به چالش می کشند . اما خبر خوب این است که با تغییراتی در سبک زندگی و درمان های دارویی و موضعی می توانید از جوش سرسفید پیشگیری کنید .

• جوش های التهابی

• پاپول
• پاپول ها کمدون هایی هستند که موجب تورم، برآمدگی های قرمز یا صورتی کوچک روی پوست می شوند. این نوع جوش ممکن است به لمس حساس باشد. کندن یا فشردن این نوع آکنه می تواند سبب تشدید تورم شود و ممکن است منجر به زخم شود. تعداد زیادی از پاپول ها میتواند نشان دهنده آکنه متوسط تا شدید باشد.
• پاسچول
• پاسچول نوع دیگری از جوش های متورم است. آنها شبیه جوش های سرسفید با یک حلقه قرمز در اطراف برآمدگی هستند. این برآمدگی به طور معمول با چرک سفید یا زرد پر می شود. از کندن یا فشار دادن این نوع جوش خودداری کنید. کندن این جوش ها می تواند باعث ایجاد زخم یا لکه های تیره روی پوست شود.
• ندول
• ندول ها برآمدگی های متورم و بزرگی هستند، که وقتی آنها را لمس میکنید سفت هستند. آنها در عمق پوست ایجاد می شوند و اغلب دردناک هستند. ندول ها باید توسط متخصص پوست درمان شوند. درمان های بدون نسخه ممکن است به اندازه کافی برای از بین بردن آنها کافی نباشند، اما داروهای تجویزی می توانند موثر باشند.

• کیستیک
• کیست ها ضایعات بزرگ و ضخیمی هستند که شبیه به جوش هستند. مانند ندول ها، کیست ها می توانند دردناک باشند و باید توسط متخصص پوست درمان شوند. افرادی که دچار ندول و کیست می شوند، معمولا به شکل های شدیدتری از آکنه مبتلا هستند.
• روزاسه
• آکنه‌ روزاسه‌ (آکنه‌ دوران‌ بزرگسالی‌) عبارت‌ است‌ از التهاب‌ مزمن‌ پوست‌ صورت‌ (معمولاً گونه‌ها و بینی‌). این‌ بیماری‌ معمولاً بین‌ ۵۰-۳۰ سالگی‌ بروز می‌کند و در خانمها شایعتر از آقایان‌ است‌، اما در آقایان‌ شدیدتر است‌. درگیر شدن‌ گسترده‌ بینی‌، که‌ بیشتر در آقایان‌ دیده‌ می‌شود، به‌ رینوفیما معروف‌ است‌.
• این بیماری که اغلب از آن با نام «آکنه بزرگسال» نیز یاد می شود، ممکن است در ابتدا تنها به شکل قرمزی و برافروختگی چهره در مواقع مختلف خود را نشان دهد و حالتی گذرا داشته باشد. بتدریج این بیماری به سبب قرمزی پایدار در میانه چهره پیشرفت می کند و ممکن است رفته رفته گونه ها، پیشانی، چانه و بینی را هم مبتلا کند. روزاسه حتی ممکن است گوش ها، قفسه سینه و پشت را هم درگیر نماید. با پیشرفت بیماری، بتدریج عروق خونی کوچک و جوش های ظریفی در روی منطقه قرمز رنگ پوست ایجاد می شوند. ولی برخلاف آکنه، در این بیماری جوش های سرسیاه وجود ندارد.
• پیودرمافیشیال
• این نوع از آکنه شدید تنها در صورت زنان تاثیر می گذارد. معمولا بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سال، و با برآمدگی های بزرگ و دردناک، جوشهای چرکی مشخص می گردد، همه آنها ممکن است سبب زخم هایی گردند. این آکنه بطور ناگهانی شروع می شود و ممکن است در پوست یک زن که تا به حال هرگز آکنه نداشته هست اتفاق افتد. این آکنه به صورت محدود شده و معمولا بیش از یک سال طول نمی کشد، اما می تواند در یک زمان بسیار کوتاه بسیار ویران کننده باشد. پزشکان اغلب ایزوترتینوئین (Accutane) و همچنین کورتیکواستروییدهای سیستمیک را تجویز می کنند.
• مکانیکا
• آکنه مکانیکا از طریق گرما، اصطکاک و فشار روی پوست ایجاد می شود، که اغلب نتیجه پوشیدن وسایل ورزشی مانند کلاه ایمنی یا کلاه بیس بال می باشد. این نوع آکنه گاهی اوقات “آکنه ناشی از ورزش” نیز نامیده می شود زیرا اغلب در ورزشکاران اتفاق می افتد. اقدامات پیشگیرانه شامل پوشیدن مواد جاذب زیر تجهیزات ورزشی و دوش گرفتن بلافاصله بعد از فعالیت ورزشی هستند.
• گونگلوباتا
• آکنه کونگولوباتا یکی از شدید ترین انواع آکنه است. این نوع آکنه شامل تعداد زیادی نودل متورم است که زیر پوست به نودل های دیگر متصل شده اند. این نوع آکنه می تواند بر گردن، قفسه سینه، بازوها و باسن ها تاثیر بگذارد و اغلب زخم هایی را به جای میگذارد. این نوع آکنه در مردان شایع تر است و گاهی اوقات با مصرف استروئید یا تستوسترون ایجاد می شود. در این نوع آکنه درمان به موقع توسط متخصص پوست ضروری است.

با استفاده از نوک انگشت یا فیس براش، صورت خود را از جمله خط فک، گردن و جلوی گوش و پشت گوش را به آرامی بشویید. در این مرحله نیازی به استفاده از اسکراب‌‌‌ ندارید و فقط کافیه یک شوینده مناسب پوست چرب جوش‌دار انتخاب کنید. نکته مهم انتخاب شوینده مخصوص پوست شماست، اگه جوش‌های کم و ملایمی روی سطح پوستتون دارید، می‌تونید بدون نسخه پزشک از شوینده‌های حاوی اسید سالیسیلیک یا بنزوئیل پراکسید استفاده کنید.

البته دقت داشته باشید که اگه داروهای ضد آکنه مصرف می‌کنین، حتما یک شوینده ملایم و بدون دارو انتخاب کنید تا به مرور زمان پوستتون حساس و نازک نشه. استفاده از صابون‌های قلیایی و خشن باعث تحریک شدن پوستتون میشه پس صابون رو هم فراموش کنین.

با همه این‌ها آن چیزی که خیلی بیشتر اهمیت داره، تداوم داشتن در انجام روتین مراقبت از پوستتون هست، به هیچ عنوان شب با آرایش نخوابین یا حتی اگه در طول روز پوستتون زیاد کثیف میشه یا عرق میکنه ترجیحا دو بار در روز صورتتون رو پاک کنید.

تونرها بسته به مواد تشکیل دهنده‌ آن‌ها برای از بین بردن چربی و هیدارت اضافی پوست بسیار موثر هستند. همچنین برای از بین بردن جوش‌های سرسیاه و لکه‌های پوستی نیز عالی عمل می‌کنند. تونر را باید روی پنبه یا پد‌های بهاداشتی بمالید و بعد از شستشوی پوست به‌آرامی روی صورت و گردن بزنید تا مواد آرایشی باقی مانده روی پوستتان را از بین ببرد.

تونرها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که چربی اضافه پوست را از بین ببرند، به همین دلیل برای پوست‌های چربی بهتر عمل می‌کنند؛ اما اگر پوستتان خشک است و یا به‌دلیل استفاده از مواد ضدجوش مانند (مانند ایزوترتینوئین یا رتینوئیدهای موضعی) پوستتان خشک شده استفاده از یک تونر هیدراته (hydrating toner) برای شما انتخاب بهتری است. در هر حال اگر به نظر می‌رسد که تونرها پوستتان را بیش از حد خشک یا تحریک کرده، از تونر استفاده نکنید. شما با استفاده نکردن از تونر به پوستتان آسیبی نمی‌زنید.

همچنین به میزان الکل موجود در محصول نیز توجه کنید؛ زیرا الکل می‌تواند پوستتان را خشک و یا تحریک کند. توجه داشته باشید که حتی اگر که پوستتان خشک نباشید نیز تونرهای حاوی الکل موجب بازشدن منافذ پوستتان خواهند شد.

بعد از اینکه تونر کاملاً خشک شد و یا بعد از اینکه صورت خود را کاملاً شستید و خشک کردید، مطابق دستورالعمل، کرم‌های ضد آکنه خود را بمالید. برای داروهای درمان آکنه می‌توانید از ژل یا کرم ضد آکنه بدون نسخه و یا تجویز پزشک استفاده کنید. حتما صبر کنید تا داروها  قبل از شروع مرحله بعدی کاملاً جذب یا خشک شوند. همچنین اگر در انتخاب داروی درمان آکنه به کمک نیاز دارید؟ از متخصص پوست یا پزشک خانواده مشاوره بگیرید.

ممکنه فکر کنین که پوست‌های چرب نیازی به مرطوب کننده و یا آبرسان ندارند و از این مرحله رد بشین. داروهای ضد آکنه باعث خشک شدن شدید پوست میشن. پس حتما برای کاهش خشکی و لایه برداری پوست، یک مرطوب کننده سبک مناسب پوست چرب انتخاب کنید و دو بار در روز آن را روی صورتتان بزنید.

امروزه مرطوب کننده های زیادی برای پوست‌های چرب وجود دارد که به طور کامل جذب پوست می‌شوند، آکنه را تشدید نمی‌کنند و احساس چربی به پوست نمی‌دهند.

ژل‌ها و لوسیون‌های مرطوب کننده معمولاً سبک تر از کرم هستند. در هر حال، یکی را انتخاب کنید که دارای برچسب oil-freeباشد. شاید لازم باشد چندین مارک مختلف را امتحان کنید تا یک مرطوب کننده متناسب با پوستتان را پیدا کنید.

این مرحله را شما برای روتین پوست قبل از خواب نیاز ندارید؛ اما در طول روز نباید آن را فراموش کنید. به علاوه برخی از داروهای درمان آکنه پوست و مواد تشکیل دهنده آن‌ها پوست شما را بسیار در معرض آسیب آفتاب قرار می‌دهند و به مرور زمان پوستتان به نور آفتاب حساس خواهد شد.

شما لزوما نیازی به خرید یک محصول ضد آفتاب اضافی ندارید. بسیاری از مرطوب کننده‌ها حاوی SPF هستند، یعنی درکنار آبرسانی، از پوستتان در برابر آفتاب نیز محافظت می‌کنند. اما اگر مرطوب کننده شما حاوی SPF نیست، یک محصول ضد آفتاب جداگانه تهیه کنید. همچنین به جای اینکه به‌دنبال یک ضد آفتاب فوق عالی باشید، ضد آفتابی انتخاب کنید که مناسب پوستتان باشد و چربی کمتری به پوستتان بدهد.

هرگز فراموش نکنید که برای اینکه نتیجه بهتری از روتین پوستی‌تان بگیرید، نیازی به محصولات خارجی گران قیمت ندارید. مهمترین قدم برای روتین روزانه مراقبت از پوست چرب، سازگار بودن با پوست شماست. هرچه محصولاتی که انتخاب می‌کنید سازگاری بیشتری با پوستتان داشته باشند، نتایج بهتری خواهید گرفت.

برعکس، اگر شما فقط یک بار درهفته درمان آکنه خود را استفاده می‌کنید، یا بندرت قبل از خواب صورتتان را شستشو می‌دهید و روتین مراقبت از پوستتان را مرتبا انجام نمی‌دهید، هرگز از جوش‌های صورتتان خلاص نخواهید شد و به مرور پوستتان شادابی و جوانی خود را از دست خواهد داد. به خودتون قول بدین که حتما روتین روزانه پوستتان را مرتبا انجام بدین.

درسته که انواع ماسک‌ها و لایه بردارها خاصیت درمانی ندارن؛ اما می‌توانید برای تقویت و شادابی پوستتان از آن‌ها استفاده کنید.