اثرات منفی موبایل بر کودکان

تحقیقات جهانی به صورت علمی نشان می دهد که کودکان نسبت به بزرگترها بیشتر در برابر امواج الکترومغناطیس آسیب می بینند. در حوزه محافظت از کودکان در برابر امواج به چرایی آسیب پذیری آنها با استناد به تحقیقات علمی گفته شده است که به دلیل سرعت رشد سیستن عصبی، ادامه بلوغ تا 20 سالگی و فعال تر بودن سلول های بنیادین در کودکان از عواملی هستند که آسیب پذیرتر بودن این قشر را نسبت به بزرگسالان در برابر امواج بیشتر می کند. نکته مهم علی رغم آسیب وارد کردن امواج بر همه افراد در طول زمان های مختلف این است که همه ما در شرایطی زندگی می کنیم که در آن فناوری های نوین، ابزارهای الکترونیک، فضای وب، شبکه های اجتماعی، برنامه ها و بازی های آنلاین و … با آنها عجین شده و بسیاری از امور با اتصال به امواج ارتباطی به سرانجام می رسند.

همچنین گوشی‌ های موبایل در اکثر خانواده‌ ها وجود دارند و هر فرد گوشی همراه خود را دارد. کودکان نیز تمایل دارند با موبایل بازی کنند یا با دوستانشان در ارتباط باشند استفاده کودک از موبایل‌ های هوشمند علاوه بر تاثیرات جسمانی بر خلق و رفتار کودکان نیز می‌تواند تاثیرات چشمگیری بگذارد هر چند آشنایی با عوارض موبایل برای چشم کودکان یا تاثیرات نامطلوب آن بر روی مغز می‌تواند ما را آگاه کند، اما لازم است اقدامی عملی نیز در این زمینه انجام شود. پس با وجود موانع بسیار نمی‌توان به کلی استفاده از موبایل را برای کودکان ممنوع کرد و تنها باید آن را کنترل و محدود کرد.

کودکان یکی از مخاطبین اصلی کمپانی‌ های بزرگ تولید کننده انواع چنین بازی‌ ها و نرم افزارهایی هستند. به موازات تاثیرات مثبت و کارایی که این تکنولوژی در زندگی افراد دارد، متأسفانه می‌تواند در اثر استفاده مداوم، عوارض و آثار منفی نیز از خود بجای گذارد که برخی از آنها می‌توانند جبران ناپذیر باشند. تمرکز کودکان بر بازی‌ های رایانه ای و استفاده بیش از حد از موبایل و تبلت، کارشناسان را بر آن داشت تا نسبت به بررسی تاثیرات مخرب آن دست به تحقیقات گسترده‌ای بزنند. در ادامه به نتایج این تحقیقات که در زمینه عوارض بازی با گوشی برای کودکان صورت گرفته خواهیم پرداخت.

• ضعف بینایی

ضعف بینایی یکی از عوارض بازی با گوشی برای کودکان است که تمرکز بر گوشی و تبلت مخصوصاً هنگام بازی که مدت زمان زیادی را نیز به خود اختصاص می دهد، سیستم عصبی و چشمی کودکان را تحت تاثیر قرار داده و باعث خستگی چشم می‌شود. مضرات موبایل برای چشم کودکان موضوع مهمی است که حتما باید در نظر داشته باشید. هیجان ناشی از بازی، تنهایی، کوچک بودن فضای کافی برای انجام فعالیت های فیزیکی، مشغله فراوان والدین و دلایل زیاد دیگری می‌تواند سبب شود که کودکان مدت‌های طولانی به صفحه موبایل و تبلت خود خیره شوند. گاهی حتی متوجه عدم نور کافی در محیط نشده و حتی شب‌ هنگام و دور از چشم والدین نیز در تاریکی به گوشی و تبلت پناه ببرند. از این رو به مرور دچار مشکلات بینایی شده و از عوارض درد چشم و خستگی آن رنج ببرند.

• کاهش کیفیت خواب

سرگرم شدن با گوشی و تبلت چه در نتیجه بازی و چه به دلیل وقت گذرانی در شبکه‌ های اجتماعی، باعث می‌شود که کودک متوجه گذر زمان نشود و اوقات طولانی را صرف این مشغولیت نماید. حتی گاهی تا دیر وقت سرگرم گوشی‌ های خود می‌شوند. در چنین شرایطی خستگی چشم و خواب‌ آلودگی از جمله عوارضی خواهد بود که می‌تواند در جنبه های مختلف آنان تاثیر بگذارد. به هم ریختگی نظم خواب ناشی از این فعالیت ها حتی بر سیستم متابولیسم بدن و کاهش اشتهای آنان نیز تاثیر گذار است. نور آبی که از صفحه نمایش گر بسیاری از وسایل الکترونیکی از جمله تلفن‌ های همراه، تبلت ها، آی پد ها و تلویزیون ها ساتع می‌شود به مغز پیغام نوری مشابه روز می دهد در نتیجه مغز، سیگنال بیدار شدن را ارسال می کند و کودک نمی‌تواند به راحتی بخوابد.

• ایجاد اختلالات ذهنی و مغزی

تحقیقات حاکی از آن است که مغز انسان نسبت به تابش امواج الکترو مغناطیس دارای حساسیت است. از آن جایی که انواع وسایل الکترونیکی دارای چنین امواجی می باشند، می‌توانند بر تکانه های الکتریکی موجود در شبکه‌ های عصبی مغز تاثیر گذاشته و سبب ایجاد اختلالاتی در سیگنال های مغزی شوند. علاوه بر این ملاحظه و مشاهده محتوا های نا مناسب در برخی شبکه‌ های اجتماعی می‌تواند باعث پراکندگی ذهنی، فشار عصبی و اختلالات فکری در کودک شود.

• بروز مشکلات عصبی

کم خوابی که جز یکی از عوارض بازی با گوشی برای کودکان است می‌ تواند خلق و خوی کودکان را نیز تحت شعاع قرار دهد. در چنین شرایطی کودکان معمولا دمدمی‌ مزاج و لجباز شده و پرخاشگر می‌شوند. آن ها به دلیل عدم دقت و تمرکز کافی مهارت تصمیم‌گیری و حل مسئله را از دست می دهند. به این ترتیب خود را در مواجهه با مسائل گوناگون ناتوان دیده و احساس ناکامی و شکست را تجربه خواهند کرد.

• انزوا طلبی و کاهش مهارت های اجتماعی

از دیگر عوارض بازی با گوشی برای کودکان انزوا طلبی و کاهش مهارت های اجتماعی است که نقش بازی در رشد عاطفی و مهارت های آنان بر کسی پوشیده نیست. لزوم حضور در انواع مناسبات اجتماعی، سبب ایجاد تعامل با دیگران در هر سنی در کودکان است. چنانچه گوشی یا تبلت، جای خود را با گروه همسالان و ایجاد روابط سالم با والدین و مربیان آگاه عوض کند، مهارت ارتباط اجتماعی آن ها را مختل نموده و در آینده کودک بدون برخورداری از اعتماد به‌ نفس، قادر نخواهد بود از پس دوستی و آداب معاشرت ساده اجتماعی، روابط عاطفی سالم، رفع‌ و رجوع کردن مشکلات تحصیلی و پیدا کردن شغل مناسب برآید.

• چاقی و عدم تناسب اندام

کودکان بطور طبیعی سرشار از انرژی هستند. نیاز به دویدن، پریدن، و تحرک از خصیصه های هر کودک سالمی است. لیکن کم تحرکی ناشی از بازی نکردن کودک و نشستن طولانی مدت و خیره شدن به صفحه نمایش انواع وسایل الکترونیکی و در کنار آن تمایل به استفاده از غذاهای فست فود و پر کالری اغلب منجر به چاقی و عدم اعتماد به‌ نفس در آنها می‌شود. کودک در آینده با عدم اعتماد به‌ نفس که نشات گرفته از عدم تناسب اندام وی است ،از حضور در جمع اجتناب کرده و آرام آرام منزوی می‌شود. همان‌ گونه که می‌دانیم چاقی سر منشا بسیاری از مشکلات و بیماری‌ هایی است که بعضا خود مسائل و مشکلات عدیده دیگری را به دنبال دارند. از آن جمله می‌توان به دیابت، مشکلات مفصلی و بیماری های قلبی و عروقی اشاره نمود.

• تومور و ضایعات مغزی و خطر ابتلا به سرطان

با کاهش فعالیت های بدنی و افزایش چاقی مشکلات بسیاری برای کودکان و بزرگسالان پیش می‌ آید. فشار خون بالا، سردردهای عصبی، میگرن، ضعف بینایی، مشکلات قلبی، کمر درد، آرتروز، سندرم حرکت تکراری، دیابت و بسیاری دیگر از این دست مشکلاتی است که می‌تواند در راستای عوارض بازی با گوشی برای کودکان قرار گیرد. اما لازم است که بدانید مطالعات از احتمال بروز تومور و ضایعات مغزی و حتی انواع سرطان برای کسانی که بیش از حد از تلفن‌ های همراه استفاده می‌کنند و خود را در معرض اشعه های مخرب آن قرار می دهند، خیر می دهد.

استفاده مکرر از بازی با گوشی‌ های همراه توسط کودکان به مرور می‌ تواند تبدیل به عادت شود. در این بین نقش کنترلی والدین در زمان بندی ، عوارض بازی با گوشی برای کودکان و استفاده از گوشی همراه و تبلت بسیار موثر خواهد بود. ایجاد قوانین و دستورالعمل های مشخص که تمام اعضای خانواده آن را رعایت کنند، باعث توجه بیشتر کودکان به مضرات موبایل برای بچه ها و استفاده بی رویه از آن خواهد شد. باید توجه کرد این قوانین نباید سختگیرانه وضع شوند. بر همین اساس توضیحاتی که والدین با کودکان در خصوص این قوانین ارائه می دهند به آن ها کمک می کند تا استفاده بهینه از این گونه وسائل داشته باشند. والدین باید اقدامات پیشگیرانه ای را انجام دهند تا کودکان در معرض اثرات مضر تلفن همراه که در بالا اشاره شد قرار نگیرند.

این راهکارها شامل موارد زیر است:

• سعی کنید اگر فرزند شما زیر 16 سال است به هیچ عنوان به او تلفن همراه ندهید.(مغز کودک بیش از حد حساس است و نمی تواند در برابر اثرات مضر اشعه موبایل و تلفن همراه مقاومت کند.)
•  اجازه ندهید فرزندتان تلفن همراه را مستقیماً روی گوش و کنار سر خود نگه دارد. به جای آن از هدست (هدفون) یا هندزفری استفاده کنند.
• اجازه ندهید فرزندتان در اتوبوس، قطار، اتومبیل و آسانسور با تلفن همراه خود تماس بگیرد. تلفن همراه از حداکثر ظرفیت خود جهت خروج امواجش از محیط فلزی اطراف خود بهره می گیرد لذا این موضوع باعث ساطع شدن حداکثری  امواج می شود.
• وقتی سیگنال یا اصطلاحا آنتن تلفن همراه ضعیف است، اجازه ندهید کودکان از تلفن همراه استفاده کنند. در این حالت تلفن همراه برای اتصال به رله و آنتن جدید، از حداکثر توان خود استفاده می کند.
• استفاده خودتان از تلفن همراه را پیش کودکان محدود کنید.
• اطمینان حاصل کنید که در نزدیکی خانه و ترجیحا مدرسه کودک شما هیچ دکل تلفن همراه یا برج مخابراتی وجود ندارد.
• اجازه ندهید کودکان تلفن های همراه خود یا شما را به مدرسه ببرند.
• شب ها و یا مواقع خواب تلفن همراه را در اتاق خواب فرزندان رها نکنید.